LIVERPOOL, ÔNG CHỦ THÔNG THÁI
Liverpool thậm chí còn bị các ông chủ Mỹ bán sang tay cho nhau như một món hàng. Nhưng dĩ nhiên, chủ Mỹ cũng có nhiều loại. Ở lần đầu tiên, Liverpool vớ phải 2 gã tồi tệ George Gillett - Tom Hicks. Người Liverpool đã cay đắng thừa nhận: “Chúng tôi biết về Cristiano Ronaldo, về Pablo Aimar, Dani Alves… từ khi họ còn rất trẻ. Chúng tôi biết về Petr Cech khi cậu ta mới 16 tuổi. Chúng tôi đã hỏi mua Alexis Sanchez khi cậu ta rời Barcelona và đảm bảo rằng, mức giá Liverpool đưa ra không hề thấp hơn Arsenal. Nhưng chẳng ngôi sao nào chọn Liverpool cả”. Nợ chồng nợ, uy tín xuống thấp, nhìn chung là chỉ có giời mới vực dậy được The Kop.

May mắn thay, trong lần sang tay thứ hai năm 2010, Liverpool đã được sở hữu bởi một ông chủ thông minh và tài năng John Henry, thông qua pháp nhân FSG là đại diện. Khác với chủ cũ, Henry làm bóng đá từ nền móng. Vị tân chủ tịch xác định rất rõ vị thế của Liverpool lúc bấy giờ: “Chúng tôi phải đi từ những bản hợp đồng như Andy Robertson rồi mới tới Van Dijk. FSG xác định rất rõ ràng điều này từ đầu chứ không ru ngủ NHM”.

Ngay lập tức, Henry mời về một GĐ điều hành tài năng là Ian Ayre, nhà quản trị người bản địa Liverpool. Họ tiếp tục cùng nhau mang về Damien Comolli, đương kim GĐ thể thao của Tottenham, người khai phá ra tài năng của Bale, Modric và Berbatov cho Gà Trống. Dù rất có chuyên môn và bản CV đầy thành tích, Comolli cũng không thành công tại Anfield, cho đến khi một nhân viên dưới trướng ông là Michael Edward được lựa chọn làm GĐTT năm 2016. Đến lúc này, Liverpool mới thực sự tìm được bộ khung thành công của mình.

Người ta vẫn nhầm lẫn rằng Klopp là kiến trúc sư cho thành công của Liverpool, nhưng thực ra Klopp tới Anfield từ năm 2015, và ông ta chỉ là một mắt xích trong cỗ máy này. Chỉ khi bộ máy thượng tầng hoàn hảo mà ông chủ Mỹ xây dựng hoàn thành, Liverpool mới tiến bộ nhanh đến như vậy. Ngay cả khi Ayre chia tay đội bóng sau 7 năm, Henry cũng tiếp tục bổ nhiệm một CEO khác dày dạn không kém có những phẩm chất tương đồng là Peter Moore. Không phụ trách về chuyên môn, Peter Moore vẫn là một nhà quản trị siêu hạng kinh qua rất nhiều lĩnh vực như Game thể thao và CNTT. Đặc biệt, hãy để ý điều này: giống người tiền nhiệm, Moore là người Liverpool chính gốc. Ước mơ từ thuở nhỏ của ông này không gì khác ngoài được cống hiến cho The Kop.

GĐTT Michael Edward của Liverpool cũng rất giỏi giang, ông có sở trường về phân tích dữ liệu và quản trị hệ thống, đến mức bị ám ảnh về bóng đá. Klopp từng nói rằng, ông đã phải rất khó khăn mới có thể mời Edward khỏi phòng làm việc của mình bởi người “sếp” trẻ luôn có những ý tưởng hay ho. Một câu chuyện đã được chính Klopp tiết lộ rộng rãi trên báo chí: năm 2017, Klopp chỉ muốn mua về một cầu thủ tấn công đồng hương, gần như đã chốt Julien Brant. Chính Edward kiên nhẫn phủ quyết và thuyết phục Klopp mua về Mo Salah! Edward cũng đứng đằng sau toàn bộ hoạt động chuyên môn của Liverpool, từ việc thanh lý một loạt 9 cầu thủ cho đến việc mua về các mảnh ghép phù hợp cho đội hình, với mức chi tiêu ròng cho chuyển nhượng thấp kỷ lục, chỉ ngang một đội bóng tầm trung ở Premier League.

Ian Ayre khẳng định, Henry và FSG trung thành với triết lý ấy của mình đến mức đáng sợ, họ luôn sẵn sàng nói “xin lỗi nhiều hơn xin chào” trong thời gian đầu. “Đôi khi tôi bật cười khi đọc được những bình luận như: Juergen Klopp đã thay đổi chính sách chuyển nhượng của Liverpool. Tôi có thể đảm bảo Klopp không thay đổi điều gì cả. Nó vốn đã như thế từ ngày đầu tiên John Henry tới”. Với một hệ thống vận hành khoa học, thông minh, ít tốn kém, Liverpool vẫn chạy tốt dù vào năm ngoái, HLV đương nhiệm của họ từng lên báo và ấn định luôn thời điểm chia tay vào năm 2023. Sự kiên định và đặc biệt thông thái trong cách quản trị bóng đá của ông chủ Mỹ sẽ khiến Liverpool còn được đảm bảo về tương lai, bởi họ đã có kế hoạch cho cuộc sống “không Klopp” ngay từ bây giờ.

HIỆN TẠI CỦA MAN UNITED?
Đối chiếu với 3 đối thủ cạnh tranh trực tiếp cùng tồn tại ở môi trường quốc nội, trong 3 hoàn cảnh khác nhau và có 3 cách làm khác nhau đều dẫn tới thành công, giờ chúng ta cũng phần nào hiểu rõ tại sao M.U bị tụt lại phía sau xa như vậy.

Ngay từ đầu, mục tiêu và cách thức làm bóng đá của nhà Glazers đã khác so với các ông chủ kia. Họ không chịu bỏ ra một xu nào, hoàn toàn dựa vào tài “thao lược” của banker Woodward để sử dụng đòn bẩy tài chính hô biến M.U trở thành của riêng, chính thức biến một đế chế hùng mạnh và tự chủ kinh tế trở thành một con bò sữa bị vắt kiệt. Nguồn tiền thu được từ con bò sữa được chia ra làm 3 phần rõ ràng. Một phần để trả nợ ngân hàng, một phần tái đầu tư vỗ béo cho con bò, và một phần, dĩ nhiên, đút túi. Con bò sữa ấy ngon lành từ trước khi nhà Galzers đến, vốn đã là đội bóng kiếm tiền tốt nhất thế giới. Nhưng giờ đây nó đang được nuôi theo một cách thức nguy hiểm, nói nôm na là chỉ ăn để vắt sữa cho bằng hết mà không có một kế hoạch bổ sung dinh dưỡng nào, khiến cơ thể dần cạn kiệt sinh lực.

Tính từ năm 2013, khi Sir Alex và David Gill rời đi, Woodward chính thức tiếp quản vận hành cỗ máy Man Utd, kế hoạch bóng đá của Man United là… không có kế hoạch gì cả. Sẵn của để dành khổng lồ hàng trăm triệu fan, thương hiệu vô địch thiên hạ, nền tảng lịch sử văn hoá bóng đá dày dạn & vầng hào quang sáng chói, mục tiêu kiếm tiền quá dễ để đạt được thì cần gì phải lập kế hoạch bóng đá nữa! Không có bất kỳ tiêu chuẩn hay giá trị bóng đá nào trong mớ hỗn độn ấy. Không có nghiên cứu, lập kế hoạch, triển khai, đánh giá, rút kinh nghiệm và sửa sai chi hết. Họ chỉ cần một môi trường “yên ổn”, chọn tạm một HLV, ném cho người ấy một cục tiền, và giao KPIs tối thiểu, thế là xong. Đến đoạn cuối của một chu kỳ, nếu KPIs tối thiểu không đạt, mọi chuyện (hầu như chắc chắn) tệ đi, họ chỉ cần thay một người khác.

Tháng 12 tới đây, người đã giúp Glazers thâu tóm M.U, người đã quản trị M.U như một đống hổ lốn, Ed Woodward sẽ rời đi trong êm đẹp, kết thúc 8,5 năm thành công trên cương vị là người kiếm tiền cho Glazers. Hoặc có thể Ed sẽ ở lại để làm “ông cố vấn” cho Joe Glazer chẳng hạn thế. Thật khốn nạn!. Trên sân cỏ, hắn đích thực là tội đồ của những người yêu mến United. Bi kịch do Woodward vẽ ra lặp lại y hệt với Moyes, với Gaal, với Mourinho, rồi sẽ lặp lại với Ole. Bạn có thể đổ tội cho Ole trong gần 3 năm, tiếp tục đổ tội cho Mou trong 2 năm rưỡi, với Gaal là 2 năm, và Moyes 1 mùa. Không sai, các HLV ấy đều ăn lương để làm việc, họ sẽ trả giá. Nhưng tốt hơn hết là cộng tổng thời gian đó lại, và cần một ai đó chịu trách nhiệm cho sự lãng phí thanh xuân này của chúng ta. Còn ai vào đây nữa???

Đáng buồn là liệu điều kinh khủng có chấm dứt tại đây không? Sau khi Ed biến mất với vầng hào quang trong mắt ông chủ, Ole cũng về với quê hương Na Uy của anh ấy, nơi anh có thể tiếp tục dẫn dắt Molde hoặc ĐTQG nước mình. Cuộc sống của họ vẫn ổn, chắc chắn dễ thở và ít áp lực hơn lúc này. Chỉ có Man United lĩnh đủ.

Chúng ta sẽ cùng nhìn vào cơ cấu ban lãnh đạo sắp tới của Man United, với sứ mệnh mang vinh quang trở về Old Trafford.

CLB có một ông chủ, Joe Glazer, sống cách đội bóng khoảng 6 múi giờ, ham mê đầu tư cricket và hiếm khi xem bóng đá chứ chưa nói gì đến nghiên cứu về môn thể thao này. Ông ta cần người thay thế Ed Woodward đại diện cho mình quản trị mọi việc trên bề mặt. Không cần tìm kiếm gì cho phức tạp, Joe chọn luôn Richard Arnold, môn đệ chính tông của Woodward.

Nói là môn đệ, bởi CV của Arnold giống với Woodward đến kỳ lạ. Ông được đào tạo chuyên sâu về kế toán, kiểm toán, một người “trong ngành” cùng Ed. Cùng đổ bộ xuống M.U với các sếp của mình năm, Richard Arnold bắt đầu thể hiện vai trò chuyên gia tài chính, phụ trách mảng thương mại của MU suốt từ năm 2005. Nhiệm vụ của ông là tìm kiếm, kiểm duyệt các hoạt động thương mại, kinh doanh các sản phẩm gắn với thương hiệu MU, một bản sao cấp độ thấp hơn Ed Woodward.

Dĩ nhiên, vì không có chuyên môn bóng đá nên Arnold sẽ cần những cánh tay hỗ trợ. Người đầu tiên phải kể đến GĐBĐ John Murtough, làm việc tại Man Utd với tư cách 'trưởng bộ phận phát triển bóng đá' từ năm 2013, và có dây mơ rễ má với... David Moyes. Chả là Murtough từng làm việc với David Moyes tại Everton, rất ưa chuộng công nghệ trong bóng đá và xem trọng phân tích dữ liệu. Ông sẽ phụ trách toàn bộ về vấn đề chuyển nhượng của CLB. Có vẻ như việc lựa chọn ra Wan Bisaka từ kho dữ liệu khổng lồ cả ngàn hậu vệ phải trên khắp thế giới như BLĐ M.U hay rêu rao chính là dấu ấn của Murtough! Sau khi ngồi bàn bạc với HLV trưởng xong, Murtough chuyển lại nhu cầu chuyển nhượng cho GĐ đàm phán của CLB là Matt Judge đi thương lượng, mua sắm. Một quy trình thực sự rất khoa học, còn chất lượng ra sao thì chưa rõ.

Người tiếp theo nằm trong bộ sậu sếp sòng của Quỷ Đỏ là một gương mặt không xa lạ, GĐKT Fletcher. GĐKT là chức danh vừa được thành lập trong sơ đồ cơ cấu của M.U. Về nguyên tắc, Fletcher sẽ có trách nhiệm hoạch định về đường lối, lối chơi, tham gia cùng vào kế hoạch chuyển nhượng nói trên, kết nối đội trẻ với đội 1, lập kế hoạch tái thiết trong các giai đoạn. Nhìn chung, con đường đi của Fletcher không khác mấy so với các đồng đội cũ ở M.U của mình: giải nghệ, gia nhập CLB làm HLV đội trẻ, tham gia vào BHL đội chính, khác biệt ở chỗ anh sẽ nhảy thẳng lên chiếc ghế rất cao, về danh nghĩa còn được coi là “sếp” của cả HLV trưởng.

Thật khó để nói mô hình và những con người ấy có thể đưa M.U đi xa đến đâu, điều đó cần thời gian trả lời. Nhưng điểm chung mà chúng ta nhìn thấy được ở bộ sậu trên? Họ đều thiếu trải nghiệm ở các môi trường đỉnh cao, cũng chưa có thành công xuất chúng nào được thừa nhận trong việc quản trị hay xây dựng đội ngũ ở vị trí mình đang đảm nhiệm. Họ chỉ là những 'người quen', loanh quanh trong các mối quan hệ nội bộ đội bóng, có sự giao kết lâu năm với giới chủ. Man Utd thì cần người lãnh đạo giỏi nhất, hoặc ít ra cũng nằm trong nhóm người giỏi nhất.

Nếu đó là một bộ máy tốt đến mức có thể đánh giá và hoạch định chuyên môn cho Quỷ Đỏ, thì lẽ ra họ cần phải có khuyến cáo hoặc ra quyết định dừng lại với Ole ngay sau trận thua Villarreal. Về mặt định lượng, bản chất là Ole đã không đạt KPIs ở mùa trước (top 4, và cần có một danh hiệu). Về mặt định tính, họ cần biết Ole sẽ không đạt đến tầm vóc của một HLV M.U như chúng ta kỳ vọng, anh chỉ phù hợp với giai đoạn tái thiết của 2 năm trước đó mà thôi. Đằng này, họ đã làm gì? Gia hạn tiếp 3 năm với Ole, sau đó gia hạn liên tục với các trợ lý trong BHL, dù đó chẳng phải là chuyện cần kíp thời điểm ấy.

Liệu đội ngũ này có một kế hoạch nào rõ ràng cho sự trở lại của Man United không? Hay đơn giản họ sẽ tiếp tục cái việc đã làm đi làm lại bao năm qua, mà bản chất ai cũng có thể dễ dàng thực hiện nếu ngồi vào vị trí ấy, là thay thế Ole bằng một ai đó có vẻ ổn hơn và trông chờ vào sự may rủi giúp CLB đoạt cúp? Họ sẽ trở thành nhóm dẫn đường, nhóm tư vấn hay nhóm vật cản của HLV mới? Thôi thì cầu trời khấn phật cho nhóm lãnh đạo của CLB tiến bộ thật nhanh, hoặc gặp duyên may kiếm được một đại chiến lược gia tầm cỡ như Sir Alex vậy. Đằng nào thì đây mới là năm đầu tiên M.U đi theo mô hình quản trị hiện đại có các giám đốc chuyên trách. Chúng ta đã đi sau các đối thủ ít nhất khoảng 10 năm, nên có chờ đợi thêm từng ấy thời gian nữa cũng là bình thường…

Bài viết đã được xin phép nhà nhà báo Nguyễn Đại (Facebook Đại Nguyễn)
https://www.facebook.com/trailang.dinhcong/posts/10222614370682065